Algemeen
Dit is een vroegere benaming (Lat, sculetus, Schult, Schulte, Schultheiss) voor degene die zorg draagt voor de lokale wereldlijke wetgeving. De functie is vergelijkbaar met de huidige burgemeester en wordt gebruikt in de late Middeleeuwen. Een schout wordt benoemd door de Heer van de heerlijkheid waartoe hij behoort. In een boerenambacht wordt de schout ook wel huisman (huesmann) genoemd en is hij een niet-horig bezitter van een vrij overerfbare hoeve.
De Schoutstraat is naar deze functie benoemd.
Taken van de schout
Vergelijkbaar met de functie van de tegenwoordige burgemeester heeft de schout de taak om als beambte (villicus) in dienst van zijn heer de leenmansplichten te innen en schulden te delgen. De naam is dan ook afkomstig van het Duitse ‘Schuld heissen’ en verbasterd tot schultheiss, schulte, en schout (gelatiniseerd naar sculetus). In Duitsland is de schout vaak een uit de ridderlijke stand afkomstige (laag adellijke) ondernemer die de functie erfelijk maakt. Vaak speelt hierbij het bezit van een overerfbare hoeve (erbhof) een belangrijke rol zoals bij de huisman (huesman, Hausmann). In de oud-germaanse rechtspraak (ding) was de schout de voorzitter en is de taak te vergelijken met een Altman of Meier. De schout heeft een drieledige functie. Hij vormt samen met de schepenen en de secretaris het dagelijks bestuur van de gemeente. Daarnaast is de drossaard de aanklager in criminele zaken, en zit hij de rechtszittingen van de schepenbank voor. Tenslotte is hij hoofd van de politie. Als voorzitter van het plaatselijk bestuur, hoofd van de plaatselijke politie en de officier van justitie lijkt de functie van schout nog het meest op die van de huidige burgemeester. In de achttiende eeuw verandert de naam schout in drossaard.
Schout van Kerkrade
- 1620-0000 Cortis Dortants
- 1644-1667 Hendrik Poyck
- xxxx-xxxx Noel Bombaye
- xxxx-1707 Winand Bombaye
- 1707-xxxx Theodroor Frissen (vanaf 10 maart}
- 1719-1763 Johan Leonard Poyck (van 3 juni tot 27 oktober)
- 1783-1796 Franz Wilhelm Grieffgens vanaf 1 januari
- xxxx-xxxx Hendrik Poyck
- xxxx-xxxx A.W. Limpens
Schout van Eygelshoven
- xxxx-xxxx Martin Zaunbrechers
Schout elders
- 1642-1717 Willem Hendrik Poyck te Merkstein
- 1719-1763 Johan Leonard Poyck (van 3 juni tot 27 oktober) te Merkstein
- xxxx-1781 Petrus Caspar Poyck te Merkstein